De komst van een kleine kerncentrale in Opmeer komt dichterbij. Een bouwer uit de Verenigde Staten heeft interesse getoond en heeft daarvoor meerdere locaties op het oog. De gemeente wil graag vaart maken met het plan.
Opmeer wil nog niet zeggen om welke mogelijke locaties het gaat en wie de bouwer is, maar vertelt wel dat het ‘een van de grote leveranciers’ van kleine kerncentrales is. Als alles meezit hoopt de gemeente dat de centrale er vóór 2030 staat.
“Een centrale in Opmeer is mogelijk”, zegt Daan Pruimboom. Hij is programmamanager Duurzaamheid. Gezien de ligging van de gemeente, omringd door weilanden en landschappen, wordt er gekozen voor een centrale die kan worden gekoeld met lucht. “Dit model maakt veelal gebruik van ventilatoren op het dak. Koeltorens zijn niet nodig. Er wordt wel wat water gebruikt, maar niet zo veel dat er een waterbassin op het terrein nodig is.”
“De centrale produceert meer warmte en stroom dan Opmeer kan verbruiken”, zegt Pruimboom. “Daarom kan die ook voorzien in de regionale energievoorziening, bijvoorbeeld voor de rest van West-Friesland of Agriport. Ik kan me voorstellen dat hier zeker interesse is.”
300.000 huishoudens
Al jarenlang is de gemeente in de ban van een nog te verrijzen kleine kerncentrale, een zogeheten Small Modular Reactor (SMR), die als een soort ‘legopakket’ in elkaar wordt gezet. Met de komst van slechts één SMR voldoet Opmeer ruimschoots aan de taak om 2040 klimaatneutraal te zijn, benadrukt Pruimboom.
Een kleine centrale met een vermogen van 100 MW, zo heeft hij berekend, levert 0,87 TWh stroom op per jaar. Genoeg om ruim 300.000 huishoudens van stroom te voorzien. Ter vergelijking; de gehele opgave voor de Regionale Energiestrategie (RES) in West-Friesland is 0,7 TWh.
Tekst gaat hieronder verder.
Is het veilig?
De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) in Nederland gaat over veiligheid. De ANVS zorgt ervoor dat alles wat met kernenergie en straling te maken heeft, veilig verloopt. Ze controleren of kerncentrales zich aan de regels houden, geven vergunningen en beschermen mens en milieu tegen gevaarlijke stralingen.
Wethouder Herman ter Veen is hoopvol: “Als Opmeer hier voortvarend mee van slag gaat, kan de vergunning bij de ANVS snel aangevraagd worden en kan de kleine kerncentrale nog vóór 2030 gerealiseerd worden, waarmee Opmeer in één keer de meest duurzame gemeente van Nederland wordt.”
Deskundigen vinden deze verwachtingen te hooggespannen, maar Opmeer blijft optimistisch. Ze vertrouwen op een sneller vergunningstraject omdat het ontwerp lijkt op de nieuwe Pallas-reactor in Petten waar al een vergunning voor ligt. De bouw zou bij deze bouwer maar een half jaar duren, zegt Pruimboom.
De eerstvolgende stap is het sluiten van een intentieovereenkomst met een geïnteresseerde initiatiefnemer voor de bouw van een SMR in Opmeer. Maar dat betekent nog niet dat er daadwerkelijk een centrale komt. “Het plan moet eerst nog verder uitgewerkt en onderzocht worden, voordat de gemeente er mee kan instemmen. Ook is inwonersparticipatie zeer belangrijk, met name bij dit soort ingrijpende ontwikkelingen.”
Onmogelijk zonder kernenergie
Wat als de gemeenteraad terugkrabbelt? “Dan moet Opmeer een andere bron zoeken om duurzame energie op te wekken. Dat kan leiden tot de komst van meer zonneweides of windturbines”, benadrukt Pruimboom. Maar, zo licht hij toe: “Ik ben ervan overtuigd dat we geen enkel klimaatdoel gaan halen zonder kernenergie, dat is onmogelijk. We hebben nu al moeite om de doelen voor 2030 te halen.”
Reactie netbeheerder Liander:
“De intentie van de gemeente is bij Liander bekend, maar we hebben nog geen concrete gesprekken gevoerd. Wij kijken met interesse mee met een onderzoek door de gemeente naar zo’n installatie.
Als er een aanvraag komt voor een SMR, dan wordt deze behandeld volgens wie het eerst komt, wie het eerst maalt-principe.
Het is daarbij goed om te weten dat, afhankelijk van de capaciteit die nodig is, de aansluiting van een kleine kerncentrale waarschijnlijk op het hoogspanningsnet van TenneT wordt aangesloten. Maar op dit moment is er geen ruimte om dit soort nieuwe initiatieven op het net aan te sluiten.
Daarnaast heeft het hoogspanningsnet van TenneT zijn maximale capaciteit bereikt voor het terugleveren van elektriciteit. TenneT voert een onderzoek uit en de resultaten hiervan worden in maart 2025 verwacht. De uitkomsten van dit onderzoek zijn bepalend voor de mogelijkheden die er in dit gebied zijn voor elektriciteitsproductie.”