Precies een jaar geleden, op 31 december 2023, was het ineens alle hens aan dek bij het Visserseiland in Hoorn. Het buitendijks gebied aan het Markermeer kwam wekenlang door hoogwater onder water te staan. De zandzakken hielden uiteindelijk stand en er werden maatregelen getroffen. Houden ze in het vervolg nu wél droge voeten?
31 december 2023
De laatste dag van 2023 was er één die bewoners van het Visserseiland in Hoorn niet snel zullen vergeten. In alle vroegte worden ze door de politie gewekt, omdat garages door het hoge water onder water dreigen te lopen. De schrik zit er goed in: “We sliepen nog heel vast, toen er op de deur werd gebonkt. Dan schrik je wel. Ik dacht eerst aan brand, maar dat was het gelukkig niet. We werden gevraagd om de auto weg te halen, omdat de garage onder kon lopen.”
2 en 3 januari 2024
Het vele regenwater, in combinatie met een harde wind, zorgt voor overstromingen in Hoorn. Met 2.500 zandzakken en 200 big bags bouwt de gemeente als het ware een dam om de woningen om het Visserseiland te beschermen tegen het water. Ook booteigenaren redden het niet om zonder natte voeten bij hun eigendom in de Grashaven te komen. Net als Jitse van Rijn, die een kijkje neemt bij zijn boot. “Ik dacht: ik moet er vroeg bij zijn, dan hoef ik niet door het water. Maar het was al te laat. De boot ligt gelukkig goed vast. En het voordeel van een boot is dat die wel blijft drijven.”
5 januari 2024
Afgelopen nacht heeft het Visserseiland de hoogste waterstand tot nu toe ervaren. De gemeente verwacht echter dat de vele zandzakken voor deuren en garages, samen met enkele grote big bags, niet voldoende zullen zijn. Daarom worden er nog eens 200 extra big bags geplaatst, waardoor de gehele straat volledig is afgeschermd. Dit blijkt geen overbodige maatregel te zijn, want het oprukkende water komt uiteindelijk tot stilstand, wat verdere overlast heeft voorkomen.
Tekst gaat verder onder de foto.
Eigen verantwoordelijkheid
Bewoners – en gebruikers – van buitendijkse gebieden zoals het Visserseiland, het Oostereiland en het Julianapark zijn zelf verantwoordelijk voor hun schade bij eventueel hoogwater. Ook voor het nemen van eventuele maatregelen om schade te voorkomen. Dit staat ook zo omschreven in de koopakte van woningen die buitendijks liggen.
6 januari 2024
Ook bewoners zoals Marco Colette nemen het heft in eigen handen. Om zijn huis droog te houden, heeft hij een dam in zijn woonkamer geplaatst. Hij en zijn vrouw hopen zo het hoge water, dat al dagen het Visserseiland plaagt, buiten te houden. “Mocht er toch water binnenkomen, dan komt het achter het wandje waar ik het goed kan controleren. Dan pak ik meteen de waterstofzuiger”, vertelt hij.
10 en 12 januari 2024
Het waterpeil van het Markermeer zakt langzaamaan. En omdat er eindelijk gespuid kan worden op het Wad, worden de Grashaven en Visserseiland ‘watervrij’ gemaakt. De big bags, rioolafsluiters en zandzakken worden door de gemeente opgehaald.
17 januari 2024
Het hoogwater dat het Visserseiland en de naastgelegen Grashaven blank heeft gezet, is weg. En ondanks dat bewoners altijd vertrouwen hebben gehad in een goede afloop, zien ze dit ook wel als een wake-up call, zegt bewoonster Ingrid Maas. “Natuurlijk weten we dat we buitendijks wonen en dat het kan gebeuren. Het heeft ons ook wel wakker geschud. We gaan ook met de gemeente praten of er toch maatregelen te nemen zijn om het water in het vervolg weg te houden.”
Houdt het Visserseiland in de toekomst droge voeten?
De gemeente heeft verschillende maatregelen getroffen. Zo zijn op een aantal plekken afsluiters in het riool geplaatst. Dit omdat het water dat destijds over het Visserseiland stroomde voor een deel via rioolputten het riool in stroomde. Ook hebben beheerders van de Grashaven enkele putdeksels verhoogd, zodat die niet meteen onder water komen te staan.
Oorzaak hoge waterpeil
Het hoge waterpeil werd veroorzaakt door veel neerslag, veel wind uit ongunstige richting en water dat niet vanuit het Markermeer afgevoerd kon worden naar het IJsselmeer.
Rijkswaterstaat heeft in mei 2024 zes pompen laten plaatsen in de Afsluitdijk bij Den Oever. Hiermee kan het IJsselmeer altijd water op de Waddenzee kwijt. Een lager waterpeil op het IJsselmeer is ook gunstig voor het waterpeil op het Markermeer. Wel is het zo dat de pompen pas eind 2026 in gebruik worden genomen. Desondanks laat dijkgraaf Remco Bosma van het waterschap weten dat dit een unieke situatie is: “Dit was een waterstand die eens in de honderd jaar voorkomt.”
Het afscheid van 2024
Op de rand van 2025 zeggen we vaarwel tegen het oude jaar. We kijken nog één keer achterom middels de verhalenserie: ‘Het afscheid van 2024’. Met deze keer: het Visserseiland in Hoorn dat dagenlang wordt geteisterd door het hoge water.